Boşanma Avukatı, toplumun büyük kesimi tarafından kullanılan tanımıyla; boşanma davaları, velayet davaları, nafaka davaları, boşanmaya bağlı maddi ve manevi tazminat davaları ile mal rejimi davalarına ilişkin davalara bakan, bu davalar ile ilgili davada hukuki temsil ve dava dışında hukuki danışmanlık hizmeti veren, faaliyetlerini genel itibariyle boşanma davaları ve diğer aile hukuku davaları alanında yoğunlaştırmış ve bu alanda uzmanlaşmış avukatı ifade eder.
Boşanma Davası ise; eşler arasında mevcut bir evliliğin, kanunda öngörülen sebeplerle ve belirlenen usullerle Yargısal (Mahkeme) bir karar ile sona erdirilmesi amacıyla taraflardan biri ya da her ikisi tarafından açılan davalardır.
Boşanma davası tanımı nazara alındığında boşanma avukatının tek işinin evliliğin sona erdirilmesi davası açmak olduğu sanılabilir.
Oysa boşanma avukatının faaliyeti sadece eşler arasındaki evliliği sona erdirme amacıyla boşanma davaları açmak ile sınırlı değildir. Aşağıda ayrıntılarıyla açıklayacağımız üzere bir çok dava ve hukuki işlemi kapsayan çok geniş bir alanda faaliyet göstermektedir. Boşanma avukatının faaliyet alanının sadece boşanma davalarına indirgemek, bir arabayı sadece tekerlekleri ile tanımlamaya çalışmak kadar yanlış olacaktır.
Bu tanımdan yola çıkıldığında; başta boşanma davaları (anlaşmalı boşanma davası, çekişmeli boşanma davası) olmak üzere, boşanmaya bağlı davalar (Velayet Davası, Nafaka Davası, Maddi Tazminat ve Manevi Tazminat Davası, Mal Rejimine ilişkin Davalar vs.), yine Türk Medeni Kanunu’nun Aile Hukuku’na ilişkin hükümleri kapsamında yer alan davalar ile aile ve aileyi oluşturan bireylere ilişkin (Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi, Evlilik Birliğinin Korunmasına Yönelik Davalar, Aile Konutu Şerhi Konulması, Eşya Alacağı Davası, Ziynet Eşyası Alacağı davası vs.) tüm davaları konusunda uzmanlaşmış, bu davaları temel uğraş ve faaliyeti alanında benimsemiş ve mesleki faaliyetlerini de bu alanda yoğunlaştırmış avukata, boşanma avukatı denilir.
Aile Avukatı:
Boşanma avukatı yerine zaman zaman aile avukatı terimi de yaygın olarak kullanılmaktadır.
“Aile Avukatı” teriminin iki şekilde kullanıldığına şahit olmaktayız.
Birincisi : Bir kişinin veya ailenin tüm hukuki işlemleri ile ilgilenen, hukuki danışmanlık hizmeti veren ve bu kişilerin davaları ile ilgilenen avukatı tanımlamak için Aile Avukatı deyiminin kullanıldığını görmekteyiz.
İkincisi : “Aile Hukuku Avukatı” kısaltılması, “Aile Avukatı” olarak kullanımıdır.
Aile Hukuku: Aile ve Aileyi oluşturan kişilerin hukuki ilişkilerine ve durumlarına ilişkin düzenlemeleri içeren ve bu alanda ortaya çıkan hukuki uyuşmazlıkları çözüme yönelik hükümler içeren bir hukuk dalıdır. Türk Medeni Kanunumuzda ayrı bir bölüm olarak düzenlenmiştir. Aile Hukuku; nişanlanma, nişanlılığın hükümleri, nişanın bozulması, evlenme, evlenmenin hükümleri, aile birliğine ilişkin eşlerin yükümlülükleri, evlilik birliğinin yönetimi, aile konutu, çocuklara ilişkin düzenlemeler, velayet, boşanma davaları, boşanma davasına ilişkin hükümler, boşanma sebepleri, boşanmaya bağlanan mali sonuçlar ( yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, maddi tazminat, manevi tazminat), ziynet eşyası alacağı, evlenme ile oluşan mal rejimleri çeşitleri, mal rejiminin tasfiyesine ilişkin davalar ve bir çok konuda düzenlemeyi içermektedir.
Dolayısıyla, boşanma davalarının Aile Hukukunun sadece çok küçük bir bölümünü oluşturduğunu görmekteyiz. Bu yönüyle kanaatimce eğer illa bir terim kullanılacak ise “Boşanma Avukatı” yerine “Aile Hukuku Avukatı” kavramının kullanılması daha uygun olacaktır.
Bu terimin toplum belleğine yerleşmesi zaman alacağından. bu yazımızda “Aile Hukuku Avukatı” yerine genel kullanıma uygun olarak “Boşanma Avukatı” terimini kullanacağız.
Boşanma Avukatı Hangi Dava ve İşlere Bakar?
Boşanma avukatının baktığı dava türleri öncelikle boşanma davalarıdır. Hukukumuzda belirli boşanma nedenleri bulunmakta ve bu boşanma sebeplerine bağlı olarak boşanma dava türleri adlandırılmaktadır.
Boşanma sebeplerine göre Boşanma Davası türlerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
Zina Nedenine Dayalı Boşanma Davası
Terk Nedenine Dayalı Boşanma Davası
Onur Kırıcı ve Pek Kötü Muamele Nedenine Dayalı Boşanma Davası
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedenine Dayalı Boşanma Davası
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedenine Dayalı Boşanma Davası (Şiddetli Geçimsizlik, Anlaşmalı Boşanma vs.)
Eylemli (Fiili) Ayrılık Nedenine Dayalı Boşanma Davası
Evlenmeye İlişkin ve evlenmeye izin verilmesine İlişkin Davalar:
Boşanma avukatının çalışma alanları sadece boşanma davaları değildir. Bazen boşanma ile değil evlenme ile ilgili davalar da gündeme gelir. Bu tür davalarda tarafların evliliği için Aile Mahkemesi hakiminin evlenmeye izin verilmesi veya mevcut bir evlenme engelinin kaldırılması yönünde bir kararının bulunması gerekir. Boşanma avukatı bu yönde karar verilmesi için müvekkili adına dava açacaktır.
Evlenmeye İzin Verilmesi Davası :
Henüz 16 yaşını ikmal etmiş ancak olağanüstü nedenlerle evlenmesi gereken kişinin evlenmesi için mahkeme kararının evlenmeye izin verilmesi gerekir. İşte bunun için Aile Mahkemesine evlenmeye izin verilmesi davasının (isteminin) açılması gerekir.
Kadın İçin Bekleme Süresinin Kaldırılması Davası :
Kadın eş, boşandıktan sonra belirli bir süre evlenemez. Bunun nedeni henüz taraflarca bilinmeyen bir hamileliğin bulunabilme ihtimali ve soybağının yanlış kurulmasının önüne geçilmesidir. İşte evlendikten sonra kadın için kanunen öngörülen 300 gün bekleme (evlenememe) süresinin kaldırılması için “Kadın için Bekleme (İddet) Süresinin kaldırılmasının davası açılmalıdır.
Yine 17 yaşını ikmal etmiş henüz 18 yaşını tamamlamamış kişilerin evlenebilmesi anne ve babanın yani velayet hakkını kullanan velisinin iznine bağlı kılınmıştır. Bu velayet hakkına sahip kişi tarafından bu yönde izin verilmemesi ve haklı bir nedeni yok ise Aile Mahkemesi Hakiminin bu hususta bir karar vermesi için dava açılması gerekir.
Nişanlanmaya ve Nişanın Bozulmasına İlişkin Davalar :
Nişanlılık: farklı cinsten iki kişinin birbirine evlenmeyi vadetmeleridir. Nişanlanma için bir nişan törenine ya da başkaca bir ritüele gerek yoktur.
Nişanlanma ile birlikte kişiler nişanlı statüsüne geçerler ve bir takım yükümlülükleri ortaya çıkar.
Nişanlanmanın sona ermesi halinde kimi dava türleri ortaya çıkar. Örneğin nişanlanmanın sona ermesi nedeniyle nişanlıların birbirlerine verdikleri hediyelerin iadesi gibi.
Yine nişanlılık haksız bir surette sona ermiş ise bu takdirde koşulları var ise tazminat yükümlülüğü ortaya çıkacaktır.
Çocuklara İlişkin Davalar :
Çocuklara ilişkin yasal düzenlemeler ve davalar da boşanma avukatının faaliyeti içerisinde yer almaktadır.
Çocuklar denilince akla ilk gelen velayet davalarıdır. Asıl olan velayetin anne ve baba tarafından birlikte kullanılmasıdır. Ancak boşanmaya karar verilmesi, anne ve babanın evli olmaması, anne ve babadan birisinin ölümü veya ayrı yaşaması gibi durumlar karşısında velayete ilişkin dava türleri şekillenmektedir.
Bu konuda dava türlerine ilişkin olarak Velayet Davası, Velayetin Değiştirilmesi Davası, Velayetin Kaldırılması Davası vs.
Yine anne, baba, dede ve ninenin ve üçüncü kişilerin yanında bulunmayan müşterek çocukla kişisel ilişki kurmasına yönelik davalar (Çocukla Kişisel İlişki Kurulması Davası) da boşanma avukatının baktığı dava türlerindendir.
Çocukların anne ve babasından bağımsız olarak malının bulunması halinde Çocuk Mallarının Yönetimi, Çocuklara ilişkin velayet hakkının kullanımı sırasında eşler arasında ortaya çıkan hukuki uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin davalar yine çocuk ile ilgili boşanma avukatının faaliyet alanı kapsamına girmektedir.
Boşanmanın Mali Sonuçlarına İlişkin Davalar :
Boşanma sadece taraflar arasındaki evliliği sona erdirmekle kalmaz eşlerin mali dünyasında bir takım sonuçlara yol açar. Boşanma davasının mali sonuçları arasında yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, maddi tazminat, manevi tazminat gibi dava türleri yer almaktadır.
Boşanma avukatı bu davalara ilişkin dava açma, duruşmada temsil ve hukuki danışmanlık hizmeti verir.
Mal Rejimine İlişkin Davalar :
Eşlerin evlilik öncesinde, evlilik sonrasında edindikleri mallara ilişkin olarak hukukumuzda üç tür mal rejimi düzenlenmiş, aksi kararlaştırılmamış ise eşlerin Edinilmiş Mallara Katılma rejiminini yasal mal rejimi olarak kabul edilmiştir.
İşte eşlerin bu mal rejimlerine ilişkin tercihlerini değiştirmeleri örneğin edinilmiş mal rejiminden başka bir mal rejimine geçmelerine ilişkin davalar ile boşanma sonucunda, evlilik süresince edinmiş oldukları malların hangi oranda ve ne şekilde paylaşılacağı hususu mal rejimine ilişkin davaların konusunu oluşturmaktadır.
Boşanma avukatları mal rejimine ilişkin dava ve işlere de bakmaktadır.
Ailenin Korunması İçin Tedbir Kararı Alınmasına Yönelik İşlemler :
Anayasamızda “Ailenin korunması” devletin görevleri arasında yer almıştır. Hukukumuzda ailenin korunması için bir çok önleyici, aileye yönelik tehditlere ilişkin koruyucu tedbirlere yer verilmiştir.
Aile Hukukundan Kaynaklanan tedbirler olarak Aile Konutu Şerhi Verilmesi, Aile Birliğinin üçüncü kişiler ile olan İlişkileri, Eşlerin evlilik birliğine katkıları konusundaki tedbirler gündeme gelir.
Türk Medeni Kanunumuz dışında da ailenin korunmasına yönelik düzenlemeler mevcuttur.
Örneğin 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin önlenmesine Dair Kanun gibi. Aile içi şiddet olduğunda buna yönelik önleyici ve koruyucu tedbirlerin alınması gerekmektedir.
İşte tüm bu tedbirlere yönelik dava ve işlerin takip edilmesi Boşanma Avukatının faaliyetleri içerisinde yer alır.
Hakimin evliliğe müdahalesini gerektiren durumlar:
Eşler evlilik devam ederken bazı önemli konularda uyuşmazlığa düşebilir. Ancak bu uyuşmazlık evlilik birliğini sona erdirecek nitelikte değildir. İşte böylesi bir durumda Örneğin ortak konutun seçilmesi, çocuğun eğitimi (okul seçimi vs) gibi konularda uyuşmazlığa düşüldüğünde hakimin müdahalesi istenebilir.
Hakimin müdahalesini isteme yine mahkeme aracılığıyla bir karar tesis edilmesine yönelik olup boşanma avukatının baktığı dava ve işlerdendir.
Boşanma Avukatının Hangi Konularda Uzman Olması Gerekir?
Yukarıda sadece küçük bir kısmını izah etmeye çalıştığımız üzere, boşanma avukatının faaliyet alanı çok geniştir.
Hukuku yargılama türlerine göre Hukuk Davaları, Ceza Davaları ve İdari Davalar olarak üç kısımda inceleyebiliriz.
Mesela bir boşanma davası hukuk davasıdır, yaralama suçundan kişi hakkında dava açılırsa bu bir ceza davasıdır. Devletin kamu gücünü kullanan bir kurum tarafından tesis edilen bir hukuki işlem ya da gerçekleştirdiği eyleme karşı açılacak dava da idari davadır.
Yine kararların infazı bakımından hukuk yargılaması sonucunda mahkemece verilen eda hükümlerinin infazı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre; buna karşılık Ceza Yargılaması neticesinde verilen kararlar Ceza İnfaz hukuku hükümlerine göre yerine getirilir.
İşte boşanma avukatının faaliyet alanı tüm bu birbirinden farklı yargılama faaliyetlerinin iç içe girdiği bir alanda yer almaktadır.
Örnek vermek gerekirse Eşlerden bir tanesi diğer eşe şiddet uyguluyor ve hakaret ediyorsa, bu eylemi sadece boşanma davası açısından boşanma sebebi teşkil etmekle kalmaz aynı ceza hukuku anlamında bir suç teşkil eder. Üstelik bu durumda Aile İçi Şiddet olduğunda koruma tedbirlerini gerektirir bir durum ortaya çıkmıştır. Boşanma avukatı ben sadece boşanma ile ilgilenirim, ceza davası için başka bir avukata git diyemez. Çünkü aynı sebep söz konusu olduğundan ceza davası aynı zamanda boşanma davasının konusunu teşkil edeceğinden boşanma avukatının hem boşanma davasını hem de ceza davasını takip etmesi, müvekkilini korumak adına 6284 sayılı Kanun gereğince koruma tedbirlerini alması gerekir.
Avukatsız Boşanma:
Türk Hukuk Sisteminde boşanma davası açabilmek için avukata ihtiyacınız bulunmamaktadır.
Eğer soruyu “Boşanma davası açmak için avukat tutmak zorunda mıyım?” diye sorarsanız. Hayır avukat tutmak zorunda değilsiniz derim. Çünkü yasal bir zorunluluk yok.
Ancak bu açacağınız boşanma davasını kazanacağınız anlamına gelmemektedir.
Mesela hukuk eğitimi almış birisi örneğin bir avukat, kendi boşanma davasını açmak için bir başka avukata müracaat etmek zorunda değildir. İhtiyacı olmayabilir.
Nasıl ki, bir buzdolabı tamircisi kendi buzdolabını kendisi tamir edebiliyorsa, yeterli hukuk eğitimi almış avukat, hakim, savcı, noter vs. kendi davasını açıp amacına ulaşabilir.
Bir başka deyişle:
Evet, Avukatsız boşanma davası açabilirsiniz, ancak açtığınız davayı da kazanamayabilirsiniz!
Avukatsız boşanma diye arama motorlarında bir çok arama yapıldığını görmekteyiz. Burada şunu özellikle belirtmek istiyoruz.
Video platformlarından boşanma davası videoları diye bazı videoları izlemek de sizi boşanma avukatı ihtiyacından kurtaramayacaktır. Keza sitemizde yer alan yazıların yazılış amacı da bilgi verme amaçlı olup yine avukat ihtiyacınızı ortadan kaldırmayacaktır.
Eğer boşanma avukatı tutacak durumunuz yok ise bulunduğunuz ilde bulunan Baro’ya müracaat ederek ücretsiz avukat görevlendirilmesini isteyiniz.
Aksi takdirde arzuhalcilere yazdıracağınız bir boşanma dilekçesi ya da internet ortamında bulacağınız bir dilekçe ile açacağınız boşanma davasını kazanmanız veya en azından mağdur olmadan davayı sonlandırmanız çok düşük bir ihtimal.
Boşanmanın bir çok maddi ve maddi olmayan sonuçlarının olduğunu, bu sonuçların çoğu zaman hayatınız boyunca etkili olacağını ve ciddi mağduriyetlerin ortaya çıkabileceğini unutmamalısınız.
