Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu

Aslında bir suçun işlenmesi ya da işlenmeye teşebbüs edilmesi aşamasında konut dokunulmazlığı ihlal edilir. Örneğin hırsızlık suçunun konutta işlenmesi için suç işleme amacındaki kişinin konuta rıza dışında girmiş olması gerekir.

Aslında duyduğumuz bir çok haberde, izlediğimiz filmlerde bu suça aşinasınız. “Haneye Tecavüz” veya “Mesken Masuniyetini İhlal“, “Zorla Haneye Girme” olarak da duyduğunuz bu suçun Ceza Yasamızdaki karşılığı Konut Dokunulmazlığını ihlal suçudur.

Yine Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunda mutlaka eve zorla girilmesi gerekmez. Hane halkının izni, belki de isteği ile girilmiş olmasına rağmen, hane halkının istemesine rağmen ve onların rızası olmaksızın haneden çıkılmaması da bu suçu oluşturacaktır.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu, bir çok suç ile birlikte gündeme gelebileceği gibi başlı başına bir suç teşkil etmektedir. Bu suçun anlaşılabilmesi için öncelikle “konut” kelimesinin ceza hukukundaki karşılığını, “konut dokunulmazlığı” kavramını ve Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu ile buna ilişkin diğer hususların anlaşılması gerekir.

Son olarak “Konut Dokunulmazlığı“nın sadece Milli Hukukumuzdaki düzenlemeler ile değil bir çok uluslararası sözleşme ile güvence kapsamında olduğunu belirtmekte yarar var.

Gelin bütün bu hususları başlıklar halinde birlikte inceleyelim.

Konut Dokunulmazlığı Kavramı ve Anayasal Düzenleme:

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’n 116. Ve 119. Maddelerinde düzenlenen Konut Dokunulmazlığını İhlal suçu düzenlemesi dayanağını Anayasa’nın 21. Maddesinden almaktadır.

Anayasa 21. Maddesinde:

“Kimsenin konutuna dokunulamaz. Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını el koymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, el koyma kendiliğinden kalkar.”

Hükmü yer almaktadır.

İşte Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu, Anayasa’nın 21. Maddesinde yer alan Konut Dokunulmazlığına ilişkin  Anayasal hakları güvence altına alan, bu hakları ihlal eden kişilere ilişkin cezai yaptırımı düzenlemektedir.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçuna İlişkin Yasal Düzenleme:

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 109. Maddesinde düzenlenmiştir.

Konut dokunulmazlığının ihlali
Madde 116- (1) Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren fiillerin, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(3) Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
(4) Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Şeklinde düzenlenmiştir.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunun Tanımı:

Yasadaki tanımdan yola çıkarak suçun oluşabilmesi için

Bir kimsenin konutuna yada eklentilerine,

• Ya rızası olmaksızın girilmesi,
• ya da rıza ile girilmesine rağmen buradan çıkmaması

halinde oluşacaktır.

Suçun oluşması için failin, mağdura ait konuta ya rızası hilafına girmesi,Yahut rıza ile girdikten sonra çıkmaması gerekir.

Örnek olarak: birilerinin sizin haberiniz olmadan evinize girmesi, zorla evinize girmesi şeklinde suçun işlenmesi mümkün olduğu gibi, konuşmak için gelen kişiyi evinize aldıktan sonra bu kişinin sizin evi terk etmesini istemenize rağmen burayı terk etmemesi halinde de bu suç oluşacaktır.

Halk arasında “eve zorla girme”, “haneye tecavüz” ismi ile bilinse de suçun oluşması için muhakak ev ya da hane olması gerekmemektedir. Bunların eklentilerine girilmesi halinde de söz konusu suç oluşacaktır.

Konut dokunulmazlığını ihlal suçu,Kasten işlenebilen suçlardan olup taksirle işlenmesi mümkün değildir.

Örneğin: Alt komşunuz asansörde yaptığı bir hata neticesinde sizin katınızda inmiş ve kendi evi zannederek sizin eve girmiş ise bu takdirde ortada suç işleme kastı bulunmadığından Konut Dokunulmazlığı İhlal Suçu oluşmayacaktır. Çünkü bu suç sadece kasten işlenebilen bir suçtur.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere konut dokunulmazlığı suçunun oluşabilmesi için kapının zorlanması,kapı ya da pencerenin kırılması veya duvarın yıkılması, delinmesi… vs. gerekmemektedir.

Önemli olan suç failinin, rıza dışında konuta öyle ya da böyle girmiş olmasıdır. Kapıdan, pencereden veya bacadan girmiş olmasının bir anlamı bulunmamaktadır.

Ancak eğer konuta giriş sırasında cebir (zorlama, zor kullanma) veya tehdit var ise bu takdirde cezayı arttırıcı neden olarak kabul edilecektir.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunun Cezası:

Suçun temel şekli olan konuta ya da konutun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunun açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.Burada seçenek yaptırım söz konusudur. Yani ya hapis cezasına ya da adli para cezasına hükmolunacaktır.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunun, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunun TCK. 119/1. De yer alan nitelikli halleri söz konusu ise verilecek ceza bir kat arttırılır

Şikayete Tabi Bir Suç Mudur?

Bir suçun şikayete tabi olup olmaması şikayet yokluğu veya şikayetten vazgeçme söz konusu olduğunda gündeme gelir. Eğer şikayete tabi bir suç ise, şikayet hakkı sahibi olan kişinin yasal süre içerisinde şikayetçi olmaması ya da daha önce şikayetçi iken soruşturma ya da kovuşturma (mahkeme) aşamasında şikayetten vazgeçmesi halinde suç faili hakkında cezaya hükmolunmayacaktır.

Bu açıklamalar ve suçun yasal düzenlemesi ışığında konut dokunulmazlığın ihlal suçunun şikayete tabi olup olmadığı hususunda bir ayırıma gideriz.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunun, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi hallerinde ve TCK. 119/1 de sayılan nitelikli hallerle işlenmesi halinde takibi şikayete bağlı değildir. Re’sen soruşturma ve kovuşturma yürütülür.

Yine Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunun, hırsızlık suçu amacıyla işlenmesi halinde şikayete tabi değildir.

Diğer hallerde suçun takibi şikayete tabidir.

Son olarak, Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu’na ilişkin yargılamayı Asliye Ceza Mahkemesi yapmaktadır. Suçun cezasını tayin edecek merci Asliye Ceza Mahkemesi hakimidir.