Tedbir Nafakası Nedir? Şartları Nelerdir?

Tedbir nafakası, evlilik birliği devam ederken yani henüz boşanma söz konusu olmadığı süreçte eşe ve çocuğa bakım ve korunması için diğer eş tarafından aylık olarak ödenmesine karar verilen mahkemece miktarı ve süresi belirtilen bir ödencedir.

Aslında Türk Medeni Kanunu’nda “Tedbir Nafakası” şeklinde düzenlenmiş bir nafaka türü bulunmamaktadır. Tedbir nafakası ismi öğretide ve hukuk uygulayıcıları tarafından kullanılan ve istikrar kazanan bir terim olarak hukuk literatürüne geçmiştir.

Tedbir Nafakası diye adlandırılan durumları sıralayacak olursak

1. Türk Medeni Kanunu’muzun 169. Maddesinde boşanma ya da ayrılık davası açılması halinde tedbir nafakasını (dava içinde geçici tedbir nafakası veya boşanma davasında tedbir nafakası),
2. Türk Medeni Kanunu’muzun 197. Maddesinde boşanma davası açılmadan ya da boşanma davasından bağımsız olarak açılan ayrı yaşama nedeniyle tedbir nafakası,
3. Türk Medeni Kanunu’muzun 196. yine açılmış bir boşanma davası olmaksızın açılan tarafların birlikte yaşamalarına rağmen tedbir nafakası

olmak üzere üç tür tedbir nafakası olduğunu söyleyebiliriz.

Yazımızın konusu Boşanma Davasının açılması Nedenine Dayalı olarak Eş ve çocuğun Geçimi İçin geçici önlem niteliğindeki geçici tedbir nafakasıdır. Biz bu yazımızın konusuyla sınırlı kalmak kaydıyla sadece tedbir nafakası olarak isimlendireceğiz.

Boşanma Davasında Tedbir Nafakası

Türk Medeni Kanunu’muzun 169. Maddesinde boşanma davası ya da ayrılık davası açılması halinde, mahkeme hakimine bir takım tedbirleri re’sen yani kendiliğinden alması gerektiği yönünde emir vermektedir.

Boşanma ya da ayrılık davasının açılması ile birlikte taraflar ayrı yaşama hakkı kazanmaktadır. Ancak bu ayrı yaşama hakkı  diğer eşe veya çocuklara yönelik bakım yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır.

Boşanma davası devam ederken eşlerin bakımı, çocukların bakımı, barınması, çocukların kimin yanında kalacağı, eşlerden birinin diğerine ve çocukların geçimine ve bakımına ilişkin parasal katkının belirlenmesi konusundaki tedbirleri mahkeme hakimi kendiliğinden almak zorundadır.

İşte boşanma davasının açılmasıyla ayrı yaşama hakkı kazanan eşlerden, yoksulluğa düşme ihtimali bulunan diğer eşe, yine tedbiren velayeti kendisine verilen eşe, çocuklar yararına kullanmak üzere vermekle yükümlü tutulduğu parasal katkıya Tedbir Nafakası demekteyiz.

Tedbir Nafakası Nedir?

Tedbir nafakası, boşanma davası açıldığında, davanın sonuçlanmasına kadar geçen süre zarfında, maddi durumu daha iyi olan eşin, diğer eşin ve çocuğun geçimini sağlaması için ödediği nafakadır. Bu nafaka türü, boşanma davası devam ederken ödenir ve davanın sonuçlanmasıyla birlikte sona erer. 

Tedbir Nafakasının Hükümleri:

Boşanma davasında tedbir nafakası TMK. 169. maddesinde düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesinde;

hükmü yer almaktadır. 

Tedbir nafakası ne zaman talep edilebilir?

Tedbir nafakası talebinin gerçekleştirilebileceği durumlar Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesinde açıkça belirlenmiştir. Nafaka hakkının doğabilmesi için öncelikle belirli koşulların varlığı gerekmektedir. Bu koşulları sıralamak gerekirse, 

1. Açılmış bir boşanma davası ya da ayrılık davası bulunmalı, 
2. Müşterek çocuk ya da çocukların taraflardan birisinin yanında bulunması, 
3. Davacının ya da davalının geçimini sağlayabilecek ekonomik gücünün olmaması,
4. Ekonomik gücü olmayan tarafın diğer tarafa nafaka talebinde bulunması.

Esasen tedbir nafakası konusunda herhangi bir talebe ihtiyaç yoktur. Mahkemece bu husus kendiliğinden araştırılıp değerlendirilir. Ancak uygulamada mahkemece eşler için tedbir nafakası konusunda talep beklenmektedir.

Tedbir nafakası talebinin yapılabilmesi için yukarıdaki koşulların tamamının sağlanmış olması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle, boşanma davası açılmış olmasına rağmen her iki tarafın da ekonomik gücü varsa, bu durumda tedbir nafakası talebinde bulunulması hukuken mümkün olmayacaktır. 

Tedbir nafakası talebinde bulunabilmenin en önemli şartı, talepte bulunan kişinin maddi yetersizliği ve diğer tarafın maddi gücünün yeterliliğidir.

Özellikle vurgulanması gereken bir nokta, hukuki süreç boyunca tedbir nafakasının talep edilebilme hakkının sürekli olmasıdır. Yani, boşanma davası sürecinde herhangi bir zamanda, koşulların oluşması halinde tedbir nafakası talebinde bulunabilirsiniz.

Tedbir Nafakasını Kim İsteyebilir?

Tedbir nafakasını davanın taraflarından biri yani eşlerden biri isteyebilir. Eşlerin nafaka istemesi hususunda kadın ya da erkek olmalarının hiçbir önemi yoktur. Yani erkek eş de boşanma davasında maddi durumunun kötü olmasından dolayı, yoksulluğa düşeceğinden bahisle eşinden tedbir nafakasını isteyebilir.

Boşanma Davasında Davalı Tedbir Nafakası İsteyebilir Mi?

Boşanma davasında tedbir nafakası açısından talep eden kişinin davacı ya da davalı olması da önem arz etmez. Çünkü kanunda bu yönde bir sınırlama bulunmadığı gibi aksi bir düzenleme kötüye kullanımlara yol açabilecektir.

Dolayısıyla açılan boşanma davasında tedbir nafakası isteyen eş davacı da olsa davalı da olsa koşulların bulunması halde tedbir nafakası talep edebilir.

Çocuklar açısından tedbir nafakasını müşterek çocukların fiilen yanında barındığı ya da mahkemece boşanma davası sırasında tedbiren velayeti kendisine verilen eş diğer eşten çocuklar yararına kullanmak üzere tedbir nafakası talep edebilir.

Tedbir Nafakası İçin Talep Zorunlu Mudur?

Kural olarak Aile Mahkemeleri’nde yazılı yargılama usulü uygulanır. Yazılı yargılama usulünde taleple bağlılık ilkesi söz konusudur.

Taleple bağlılık ilkesi, mahkeme hakiminin taleple bağlı olduğunu, tarafların talebinin bulunmadığı bir konuda karar veremeyeceği gibi talep miktarı ile bağlı kalarak talebi aşan bir kararı veremeyeceğini ifade eder.

Bu yönüyle tedbir nafakasının talep edilmediği durumlarda mahkeme hakiminin bu hususta kendiliğinden karar verip veremeyeceği hususu gündeme gelebilir.

Tedbir Nafakasına ilişkin Türk Medeni Kanunu’nun 169. Maddesinin lafzına bakıldığında Mahkeme Hakimi’nin “Re’sen” yani “kendiliğinden” (taraflarca bu yönde bir talep olmasa dahi) karar vermesi gerekmektedir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 08/06/2016 tarihli kararında da mahkeme hakiminin tedbir nafakasına ilişkin olarak bu yönde talep olmasa dahi kendiliğinden karar verebileceği özellikle belirtilmiştir.

Ancak, maalesef uygulamada talep bulunmadığı takdirde, mahkeme hakimlerince tedbir nafakasına ilişkin bir inceleme ve değerlendirme yapılmamaktadır. 

Eş Boşanma Davası Açılmadan Önce Tedbir Nafakası İstemediğini Beyan Etmiş İse:

Bir hakkın kullanılması için hakkın doğmuş olması gerekir. Dolayısıyla henüz doğmamış bir haktan feragat edilmesi ilke olarak mümkün değildir.

Tedbir nafakasına ilişkin talep hakkı boşanma ya da ayrılık davasının açılması ile doğar. Dolayısıyla bir kişi boşanma davası açılmadan önce tedbir nafakası istemiyorum şeklinde yazılı bir beyanat vermiş olsa dahi boşanma davası henüz açılmamış olduğundan bu yöndeki feragati hukuken geçersizdir.

Dolayısıyla eğer Tedbir Nafakasından Feragat edilmesi boşanma davasından önce ise bu feragat geçersiz olup boşanma davasının açılması ile birlikte eş dilerse tedbir nafakası talep edebilir.

Boşanma davası açıldıktan sonra eşlerden biri açıkça Tedbir Nafakası talep etmediğini, tedbir nafakasından feragat ettiğini beyan etmesi halinde tedbir nafakasından feragat geçerli olacaktır.

Tutuklu, hükümlü ya da askerlik görevini yapan eşten Tedbir Nafakası İstenebilir Mi?

Koşullarının bulunması halinde tedbir nafakası ödenmek zorundadır.

Kural olarak kişinin hükümlü, tutuklu olması kendisini nafaka yükümlülüğünden kurtarmaz. Kişinin tutuklu ya da hükümlü olmasının veya muvazzaf asker olarak askerlik görevini yapması eşine ve çocuklarına karşı nafaka yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacaktır.

Bu kişilerin hareket özgürlükleri veya hukuki işlem özgürlükleri sınırlandırılmış olsa da başkaca bir gelirleri veya para çevrilebilecek malı ya da servetinin bulunması halinde bu kişiler aleyhine tedbir nafakasına hükmedilebilir.

Bir başka deyişle bu kişilerin hükümlü, tutuklu, muvazzaf asker gibi bir takım özgürlükleri sınırlandırılmış ya da kısıtlı olmalarının yanında hiçbir malvarlığının ve gelirinin bulunmaması halinde tedbir nafakası ile yükümlü tutulamayacaktır.

Akıl hastası eşten tedbir nafakası istenebilir mi?

Akıl Hastası olan eşten, bu kişinin tedbir nafakası ödeyebilecek bir gelirinin bulunması, ya da paraya çevrilmesi mümkün mal ya da servetinin bulunması halinde tedbir nafakası ödemekle yükümlü tutulabilir.

Aksi takdirde Yargıtay, malvarlığı ve başkaca geliri bulunmayan akıl hastası kişinin tedbir nafakası ile yükümlü tutulamayacağını kabul etmektedir.

“Akıl hastası olan davalı kocanın hiçbir malvarlığı bulunmadığı gibi bir geliri de bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu yön gözetilmeden davacı kadın yararına tedbir nafakasına karar verilmesi doğru bulunmamıştır.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 09/10/2006 tarih ve 2006/6442 Esas ve 2006/13434 karar sayılı ilamı)

Eşlerin gelirlerinin aynı olması halinde Tedbir Nafakası:

Ekonomik yönden gelirleri aynı düzeyde bulunan veya birbirine yakın olan eşlerin birbirlerine tedbir nafakası verme zorunluluğu bulunmamaktadır.
Örneğin her iki eşin emekli olması halinde başkaca malvarlığı ya da gelirlerinin bulunmaması halinde birbirlerinden tedbir nafakası talep edemeyeceği hususu Yargıtay’ca benimsenmiştir.

Tarafların mahkemece yaptırılan sosyal ve ekonomik durum araştırması ile yine sunulan deliller ile tespit edilen ekonomik durumları birbirlerine yakın olduğunun tespit edilmesi halinde birbirlerine tedbir nafakası vermekle yükümlü tutulamazlar.

Ancak bu durum eşlerin birbirlerine tedbir nafakası verme konusunda geçerli olup, her halükarda müşterek çocuk için tedbir nafakası verme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacaktır.

Tedbir Nafakasında Kusur Durumu Dikkate Alınır Mı?

Aslında en çok eleştirilen ve tartışılan konulardan bir tanesi tedbir nafakasında tarafların kusur durumu hususudur.

Çünkü evrensel hukuk ilkesi olarak “kimse kendi kusuruna dayanarak hak elde edemez” ilkesi bizim hukukumuzda da geçerlidir.

Yukarıda da değindiğimiz üzere TMK.169. maddesi gereğince tedbir nafakası boşanma davasının açılması ile birlikte istenebilen bir haktır. Madde hükmü incelendiğinde tedbir nafakası için tarafların kusur durumu dikkate alınmamaktadır. 

Çünkü, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kimin kusurlu olduğu ya da hangi oranda kusurlu olduğu veyahut kimin kusurunun az ya da daha fazla olduğu hususu ancak tüm yargılama süreci tamamlandıktan sonra tespit edilebilmektedir.

Ülkemizde yargılama faaliyetinin ve dava sürecinin uzun bir süreye yayılması nedeniyle böylesi bir durum diğer eşin parasal katkısına muhtaç durumda bulunan, yani ekonomik anlamda zayıf durumda bulunan eşin belki de telafisi imkansız mağduriyetlerine sebep verebilecektir.

Kanun bir çok maddede tarafların kusuru hususundan bahsetmekte iken boşanma sırasında eşin geçimi için takdir edilen tedbir nafakası konusunda kusurdan bahsetmemiş bilinçli olarak susmuştur. Yoksulluk nafakası ve bağımsız tedbir nafakasında kusur durumuna ilişkin düzenleme yapılmış iken TMK. 169. Maddesinde kusura ilişkin bir düzenleme yapılmamıştır.

Bu yönüyle kural olarak tedbir nafakasında tarafların kusur durumu dikkate alınmaz.

Ancak öyle durumlar vardır ki; söz konusu kusur karşısında artık tedbir nafakasına hükmedilmesi hakkaniyete aykırılık teşkil edecektir.

Örneğin eşlerden birisinin bir başkasıyla yaşıyor olması halidir. Bir başkasıyla yaşayan eşin, diğer eşten tedbir nafakası istemesi hakkaniyete aykırılık teşkil edecektir.

Tedbir nafakası Ne Kadar?

En fazla karşılaştığımız sorulardan bir tanesi de “Tedbir Nafakası Ne Kadar?” sorusudur. 

Tedbir nafakası, Türk Medeni Kanunu kapsamında belirlenen ve boşanma davası sürecinde taraflardan birinin geçimini sağlamaya yönelik geçici bir yardımdır. Bu nafakanın miktarı belirlenirken,  tarafların mali durumu dikkate alınır. 

Boşanma davası açılır açılmaz tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının araştırılmasına geçilir. Burada kollukça yapılan araştırmada, tarafların oturdukları evin kime ait olduğu, bakmakla yükümlü olduğu kişiler, tarafların gelirleri, meslekleri, bedensel engellerinin olup olmadığı gibi hususlar araştırılır, tutanağa geçirilerek mahkemeye sunulur. 

Bu bağlamda, tedbir nafakası miktarının belirlenmesinde dikkate alınan bazı hususlar bulunmaktadır. Bu hususlar şunlardır: 

1. Eşlerin ekonomik ve sosyal durumu: Yargıtay kararlarına göre, nafaka miktarının belirlenmesinde tarafların ekonomik ve sosyal durumlarının dikkate alınması zorunludur. Eşlerin gelirleri, varlıkları, yaşam standartları ve sosyal konumları göz önünde bulundurulur.
2. Eşlerin Yaşı, Cinsiyeti, Sağlık Durumu: Her ne kadar tedbir nafakasında eşitlik ilkesi söz konusu olsa da bazı durumlarda nafaka miktarının belirlenmesinde dikkate alınmaktadır. 60 yaşında bulunan bir kadının çalışabilme imkanının ve hayatını devam ettirebilme yeteneğinin gençlere oranla daha zor olduğunu açıklamaya gerek bulunmamaktadır. Öte yandan bedensel engelli birisinin durumu da dikkate alınacaktır. 
3. Kusur Durumu: Her ne kadar kusur durumu dikkate alınmasa da bazı durumlarda hakkaniyet ilkesi gereğince bu durum nafakanın belirlenmesinde rol oynar. Örneğin, eşlerden bir tanesi bir başkasıyla yaşamakta ise bu durumda diğer eşten ona nafaka vermesini beklemek hakkaniyete aykırılık teşkil edecektir. Keza, kendisini öldürmeye çalışan bir kişiye nafaka vermesini beklemek hakkaniyetle bağdaşmayacaktır. 

Tedbir Nafakası Ne Zaman Başlar?

Yazımızın konusu olan Boşanma Davasında Tedbir Nafakasında genel olarak, boşanma davasının açıldığı tarihten itibaren ödenmesine karar verilir. 

Yani tedbir nafakasında sürenin başlangıcı dava tarihidir. 

Ancak mahkemece bu yönde bir karar verilmesi gerektiğinden, mahkemece tedbir nafakasına hükmedildiği tarihten itibaren ödenir. Kafanız karıştı değil mi? Örnekle daha iyi anlayacaksınız. 

Dava tarihi 01/01/2023 olsun. Mahkemece 15/04/2023 tarihinde tedbir nafakasına hükmedilmiş olsun. Bu takdirde mahkeme 15/04/2023 tarihli ara kararında “Dava tarihinden itibaren aylık …. TL. tedbir nafakasının davalıdan alınarak davacıya verilmesine” şeklinde ara kararı kurar. 

Bu durumda 01/01/2023-15/04/2023 tarihi arasındaki nafaka birikmiş tedbir nafakasıdır. Bunu ödemekle yükümlüdür. Ayrıca 15/04/2023 tarihinden sonraki her ay tedbir nafakası ödenmeye devam edilecektir. 

Tedbir Nafakası Ne Kadar Süre Ödenir? Tedbir Nafakasının Süresi:

Yukarıda açıkladığımız üzere Türk Medeni Kanunu’nun 169. Maddesinde düzenlenen Tedbir Nafakası “Geçici Önlem” olarak düzenlenmiştir. Uygulamada çoğu zaman “Geçici Nafaka” olarak da isimlendirilir.  Geçici olarak nitelendirilmesinin sebebi boşanma ya da ayrılık davasının açılmasından itibaren başlayıp hükmün kesinleşmesine kadar devam etmesidir.

Hükmün kesinleşmesi ile birlikte artık tedbir nafakası ödenmeyecektir. Hükmün kesinleşmesi ile tedbir nafakası sona erer.

Ancak tedbir nafakasının sona ermesinin tek yolu hükmün kesinleşmesi değildir. Diğer sona erme sebepleri aşağıda açıklanacaktır.

Tedbir Nafakası Yükümlülüğü Ne Zaman Sona Erer?

Geçici tedbir nafakası kural olarak dava tarihinden itibaren başlayan ve hükmün kesinleşmesine kadar devam eden bir yükümlülüktür.

Ancak tedbir nafakasının bazı hallerde hükmün kesinleşmesinden daha önce de sonlanması mümkündür.

Eşlerden birisinin ölmesi halinde durumunda eş için takdir edilen geçici tedbir nafakası kendiliğinden sonlanır.

Ölüm Benzeri Durumun Gerçekleşmesi veya Eş Hakkında Gaiplik Kararı alınması halinde de tedbir nafakası yükümlülüğü sona erer.

Eşlerden birisinin bir başkasıyla düzenli yaşamaya başlaması halinde de bu durumun tespit edilmesi ile mahkemece tedbir nafakasının sona ermesine karar verilir.

Boşanma davasından ya da tedbir nafakasından feragat edilmesi halinde, davadan feragat tarihinden itibaren tedbir nafakası yükümlülüğü sona erer.

Tedbir nafakasının mahkemece kaldırılmasına karar verilmesi halinde nafaka yükümlülüğü sona erer.

Çalışan Eş Kendisi için Tedbir Nafakası İsteyebilir Mi?

Kural olarak her ikin ekonomik gücü aynı ya da birbirine yakın ise bu takdirde birbirlerine tedbir nafakası ödemek zorunda değildir.

Ancak eşler arasında ekonomik anlamda ciddi farkın bulunması halinde ekonomik gücü daha az olan eş diğer eşten tedbir nafakası talep edebilir. Ancak gelirler arasındaki farkın ciddi olması gerekmektedir.

Eş Çalışmaya Başlarsa Tedbir Nafakası Ödenir mi?

Eşin çalışmaya başlaması tedbir nafakasının verilmemesi ya da kaldırılması için yeterli bir neden değildir.

Önemli olan eşlerin gelirleri arasındaki farktır. Eğer tedbir nafakası talep eden ya da tedbir nafakası alan eş çalışmaya başlamış ise ancak diğer eşe göre ciddi anlamda daha az geliri bulunuyor ise yine de tedbir nafakası talep edebilir.

Örnek vermek gerekirse eşlerden birinin doktor olması karşısında diğer eşin bir temizlik işi bularak temizlik yapması halinde doktor eşin nafaka yükümlülüğü ortadan kalkmayacaktır.

Eşlerden Biri Başka Birisi İle Birlikte Yaşıyor İse Tedbir Nafakası Talep Edebilir Mi?

Eşlerden birisinin bir başkası ile düzenli olarak yaşıyor olması ve bu durumun kanıtlanması halinde tedbir nafakası talep edemez. Eğer tedbir nafakası alıyor ise mahkemece bu tedbir nafakasının kaldırılmasına karar verilir.

Ancak bu hususun mahkemece kanıtlanması zorunludur. Mahkemece toplanan deliller ile eşlerden birisinin bir başkası ile düzenli yaşadığı, beraber yaşadığı kişinin bu eşin desteği haline geldiği ve ekonomik anlamda bir birlik oluştuğu tespit edilmelidir.

Ben Çalışmıyorum, İşim Yok Nafaka Ödemek Zorunda Mıyım?

Kişinin çalışmıyor, işsiz, iş bulamıyor olması eşine ve çocuklarına karşı tedbir nafakası yükümlülüğünden kurtarmaz.

Tedbir nafakası bir yükümlülüktür. Bakım yükümlülüğüdür. Dolayısıyla kişinin işsiz olması, çalışmıyor olması, iş bulamaması hallerinde dahi tedbir nafakası ödemekle yükümlü tutulacaktır.

Burada bir ayrıma gidilmesi gerekir. Eğer kendisinden tedbir nafakası talep eden kişinin çalışmıyor olması kişinin çalışmasına engel bir sağlık probleminden kaynaklanıyor ise ve başkaca geliri ile malvarlığı bulunmuyor ise bu takdirde tedbir nafakası ile yükümlü tutulmamalıdır.

Tedbir Nafakası Ödenmez İse Ne Olur?

Mahkeme talep üzerine ya da kendiliğinden vermiş olduğu bir ara kararı ile eşlerden birinin diğer eşe tedbir nafakası vermesine hükmedebilir. Dolayısıyla tedbir nafakası alacağı mahkemece verilen ara kararına dayanmaktadır.

Tedbir Nafakası İcra Takibi:

Ortada hukuken geçerli ve mahkeme ara kararına dayanan bir tedbir nafakası alacağı bulunduğundan tedbir nafakası alacaklısı bulunan eş diğer eşe karşı icra takibi başlatabilir.

Tedbir Nafakası Hapis Cezası:

Tedbir nafakası alacaklısı eşin hakkı bununla sınırlı olmayıp icra takibi ile nafaka alacağını temin edememesi halinde ödenmeyen son üç aylık tedbir nafakası alacağı için İcra Ceza Mahkemesine Nafaka Yükümlülüğünü İhlal Nedeniyle diğer eş hakkında şikayet yoluna başvurabilir.

Nafaka yükümlülüğünü yerine getirmeyen eş İcra Ceza Mahkemesi’nce diğer koşulların bulunması halinde şikayetin varlığı ve devamı halinde “üç aya kadar hapsen tazyik” cezası ile cezalandırılabilir.

Karara rağmen tedbir nafakası ödemeyen eş Üç Ay Tazyik Hapsi nedeniyle cezaevinde bu tazyik hapsi infaz edilecektir.

Tedbir Nafakasını Ne Zaman Ödemem Gerekir?

Kural olarak mahkemece dava tarihinden itibaren tedbir nafakası ödenmesine karar verilir. Ancak çoğu zaman tedbir nafakası davanın açıldığı tarihten belirli bir süre sonra verilir.

Örneğin dava 02/02/2023 tarihinde açılmış mahkemece 14/07/2023 tarihinde tedbir nafakası ödenmesine karar vermiş olsun. Mahkemece dava tarihinden itibaren tedbir nafakası ödenmesi şeklinde ara karar tesis etmiş olduğundan 02/02/2023 ila 14/07/2023 tarihleri arasında işlemiş bulunan tüm tedbir nafakasını ödemek zorundasınız.

Bunun yanı sıra dava tarihi ayın 2. Günü olduğundan her ayın 2. Gününde tedbir nafakasını ödemek zorundasınız.

Tedbir Nafakasını Kime Ya Da Nereye Ödeyeceğim?

Tedbir nafakasının ödenmemesi halinde İcra Ceza Mahkemesi’nce üç aya kadar tazyik hapsi uygulanabileceğinden genel olarak tedbir nafakasının ödendiğinin evrak ve kayıt ile ispatını tavsiye etmekteyiz.

Bu itibarla Tedbir nafakasını eşin banka hesabına ya da PTT yolu ile kendisine ödeyebilirsiniz.

Ayrıca eğer eşiniz size karşı tedbir nafakasına ilişkin icra takibi başlatmış ise ödeme emrini düzenleyen icra dairesinin bildirdiği hesabına ya da bizzat icra dairesi veznesine ödeme yapmanız mümkündür.

Eşim Tedbir Nafakasını Ödemiyor Ne Yapabilirim?

Tedbir nafakasının eşiniz tarafından size rızası ile ödenmemesi halinde İcra Dairesine müracaat ile tedbir nafakasına ilişkin ara kararın infazını istemelisiniz.

Bunun için mahkemece tedbir nafakasına ilişkin ara kararın onaylı bir suretini icra Dairesine götürerek burada dilekçe ekinde söz konusu tedbir nafakası kararının infazını talep edebilirsiniz.

İcra Dairesi’nce tedbir nafakasına ilişkin icra takibi başlatılacak akabinde ise nafaka borçlusu eşinize ödeme emri gönderilecektir.

Eşiniz ödeme emrinin tebliğine rağmen yasal süresi içerisinde tedbir nafakasını ödememesi halinde eşinizin haczi kabil taşınır ve taşınmaz malları ile varsa maaş hacizleri, bankada bulunan para ve diğer haklarına haciz uygulayabilirsiniz.

Bunun yanı sıra ayrıca Eş hakkında İcra Ceza Mahkemesi’ne Nafaka Yükümlülüğünü İhlal Suçundan dolayı şikayet edebilirsiniz.

Şikayet konusunu inceleyen İcra Ceza Mahkemesi’nce üç aya kadar hapsen tazyik cezası verilecektir. Tazyik hapsi kararına rağmen ödemeyi yapmayan eşin üç ay tazyik hapsi cezaevinde infaz edilecektir.

Hakim Tedbir Nafakasını Nasıl Belirler?

Yazımızın konusu olan tedbir nafakası Türk Medeni Kanunu 169. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre hakim gerekli gördüğü tedbirleri almakla yükümlüdür.
Dava açılır açılmaz mahkemece tarafların nüfus aile kayıt tablosu dosya içerisine celp edilir, tarafların sosyal ve ekonomik durumları kolluk (polis, jandarma) aracılığıyla tespit edilir, tarafların taşınmaz ve taşınır mallarına ilişkin kayıtları Takbis, Takbas sistemleri üzerinden getirtilir.

Mahkemenin bunları kendiliğinden toplamasının sebebi tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını tespit etmektir. Tarafların sosyal ve ekonomik durumları tespit edildiğinde bu hangi eş için hangi miktarda tedbir nafakasının uygun olacağını belirleyecektir.

Yine nüfus aile kayıt tablosu itibariyle kaç tane müşterek çocuk bulunduğu bu çocukların yaşları itibariyle ne kadar tedbir nafakasının uygun olacağını belirleyerek çocuklar için tedbir nafakasını belirleyecektir.

Dolayısıyla herkes için tedbir nafakası miktarı aynı olmayacaktır. Dolayısıyla daha önce boşanan bir yakınınızın, komşunuzun, arkadaşınızın vs. aldığı tedbir nafakası ile aynı miktarda tedbir nafakasına karar verilmeyebilir. Bu durum tedbir nafakasının belirlenirken hakimin (gerekli gördüğü oranda) takdir yetkisinin olduğu ve tarafların sosyal ve ekonomik durumları nazara alınarak belirlendiğini belirtmek isteriz.

Tedbir Nafakası İtiraz:

Tedbir nafakası niteliği itibariyle Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen Aile Hukukuna özgü bir tedbir türüdür. Yani bir İhtiyati Tedbir kararı değildir. Bu nedenle ancak nihai karar ile birlikte kanun yoluna götürülebilir. 

Bu durumda mahkemece karar verilmeden, teknik olarak itiraza konu edilmesi mümkün değildir. 

Ancak, mahkemece verilen tedbir nafakasının haksız, usule aykırı olduğundan bahisle kaldırılması ya da tedbir nafakası miktarının yükseltilmesi yahut indirilmesi için talepte bulunmanın önünde hiçbir engel bulunmamaktadır. Bu durumda mahkemeye vereceğiniz bir dilekçe ile ya da duruşmada bu yöndeki beyanınızı iletebilirsiniz. 

Tedbir Nafakası Miktarı Çok Yüksek Ne Yapabilirim?

Mahkemece belirlenen tedbir nafakası dosyaya ibraz edilen belgeler ve yapılan tespitler üzerine takdir edilir.

Ancak tedbir nafakası niteliği itibariyle acil olarak karara bağlanması gereken bir tedbir olduğundan bazen maddi gerçek dosyaya tam olarak yansımayabilir. Örneğin, eşlerden birinin sadece geliri dosyaya sunulmuş ancak giderleri veya borçları dosyaya yansımamış olabilir.

Dolayısıyla bu yönde kurulan tedbir nafakasına yanlış, hatalı ya da eksik inceleme sonucunda verildiği konusunda bir kanı var ise buna ilişkin ispat vasıtası deliller ile kararın değiştirilmesi yargılama sonuna kadar mahkemeden istenebilir.

Örneğin, A, mahkemeden tedbir nafakası talep etmiş olsun. Yapılan tespitte B’nin devlet memuru olduğu aylık 3.000,00 TL. geliri olduğu hususu tespit edilmiş olsun. Bu takdirde mahkemece 3.000,00 TL. gelir üzerinden eş ve çocuklar için bir tedbir nafakasına hükmedilecektir.

Oysa B’nin 1200 TL. civarında bir konut kredisinin bulunduğu, yine başkaca borçlardan dolayı maaşında bankalarca konulan haciz olduğu hususu dosyaya bildirilir ise bu durumda mahkeme hakimi gerekli görürse daha önce belirlediği tedbir nafakasında indirim yapabilir.

Şunu unutmamak gerekir ki; tedbir nafakasına ilişkin kararlar ara kararı olup dönülemez, değiştirilemez ya da kaldırılamaz nitelikli kararlardan değildir. Yargılama aşamasında şart ve koşulların değişmesi halinde değiştirilebilir, kaldırılabilir veya bu yükümlülük yer değiştirebilir. Yeter ki koşulların ve şartların değiştiği hususu ispat edilmiş olsun.

Mahkemece Verilen Nafaka Miktarı Çok Düşük Ne Yapabilirim?

Tedbir nafakasına ilişkin kararlar dosyaya yansıyan hal ve şartların değişmesi halinde değiştirilebilen, kaldırılabilen ve yükümlüsü değişebilen kararlardır.
Bu nedenle dosyaya yansıyan deliller itibariyle hal ve şartların değiştiği ispatlanabilir ise tedbir nafakası miktarı değişebilir.

Tedbir nafakası yükümlüsü Eş hakkında yapılan sosyal ve ekonomik durum tespitinin gerçeğe aykırı olduğunu gören eş, bu hususu mahkemeye ibraz edeceği deliller ile tedbir nafakasının arttırılmasını talep edebilir.

Örneğin, haftada beş gün çalışmakta bulunan bir işçinin aynı zamanda hafta sonlarında web sitesi tasarlayarak ekstra bir gelirinin olduğunu, veya başka bir işyerinde çalışmak suretiyle ayrıca bir gelirinin olduğunu ispatlayan eş tedbir nafakası miktarının arttırılmasını talep edebilir.

Veya dava açıldığı sırada okula gitmeyen çocukların okula gitmeye başlaması ile birlikte giderlerinin arttığı herkes tarafından kabul edilen bir gerçektir. Bu durumda tedbir nafakası alacaklısı çocukların okula başladığına ilişkin bilgi ve belgeleri mahkemeye ibraz ederek, hükmedilen tedbir nafakasının çocuklar için yeterli olmadığını dolayısıyla tedbir nafakası miktarının arttırılmasını talep edebilir.

Tedbir Nafakasının Kaldırılması İçin Ne Yapmalıyım?

Yukarıda tedbir nafakası yükümlülüğü sona erdiren halleri belirtmiştik. Tedbir nafakası yükümlülüğünü doğuran bir olayın ortaya çıkması veya tespit edilmesi halinde tedbir nafakası yükümlüsü eş tarafından mahkemeye bu hususu beyan ederek ispat araçlarını ileri sürerek tedbir nafakasının kaldırılmasını talep edebilir. Bunun için ayrı bir davaya ihtiyaç bulunmayıp bu hususu beyan etmesi yeterlidir.

Mesela, eşlerden biri dava açıldıktan sonra çalışmaya başlamış ve aldığı ücret nafaka yükümlüsünün aldığı ücret ile aynı veya yakın ise bu takdirde nafaka yükümlüsü bu hususu mahkemeye bildirerek tedbir nafakasının kaldırılmasını talep edebilir.

Örneğin A ev hanımı iken fabrika işçisi B’den tedbir nafakası almaktadır. Ancak A, bir fabrikada işçi olarak çalışmaya başlamış ise B bu hususu tespit ederek mahkemeye bildirerek tedbir nafakasının kaldırılmasını talep edebilir. Burada önemli olan A’nın çalışmaya başlamış olması değil, B ile aynı veya yakın ekonomik güce ulaşmış olmasıdır.

Bir başka örnek vermek gerekirse boşanma davası devam ederken eşlerden birisinin bir başka kişi ile yaşadığı hususunu tespit eden eş, mahkemeye bu hususu beyan ederek eşinin başka biri ile düzenli bir şekilde yaşamaya başladığını bu nedenle tedbir nafakasının kaldırılmasını talep etmelidir.

Sonuç itibariyle; tedbir nafakasının kaldırılması için, kişinin tedbir nafakasının kaldırılmasını gerektiren nedeni, delillerini ve tedbir nafakasının kaldırılması yönündeki talebini mahkemeye beyan ve ibraz etmek zorundadır.

Tedbir Nafakası Kaç Lira?

Tedbir nafakası miktarı, hakim tarafından tarafların sosyo-ekonomik durumu ile özel durumları nazara alınarak serbestçe takdir edilmektedir. 

Dolayısıyla tek bir miktar söz konusu olmayıp, olaydan olaya, mahkemeden mahkemeye ve kişiden kişiye farklılık gösterdiğinden belirli bir rakam söz konusu değildir. 

Tedbir Nafakası Nereye Yatırılır?

Önemli bir soru olduğundan üç seçenek halinde cevap vereceğiz. 

Birinci Seçenek: Henüz bir icra takibi başlatılmamış ise, sakın elden ödeme yapmayın. Eşinizden banka hesap numarası isteyin ve ödemeyi bankadan yapın.

İkinci Seçenek: Henüz bir icra takibi başlatılmamış ancak eşiniz size herhangi bir banka hesabı da vermiyor ise PTT’den Konutta Ödemeli havale ile gönderin ve dekontu mutlaka saklayın.

Üçüncü Seçenek: İcra Takibi başlatılmış ise doğrudan İcra Dairesine ya da İcra Dairesinin banka hesabına ödeme yapınız. 

Tedbir Nafakası Elden Ödenmeli Mi?

Uygulamada en fazla karşılaştığımız mağduriyetlerden bir tanesi de elden yapılan nafaka ödemeleridir. Kötü niyetli eş tarafından inkar edilmesini önlemek ve ödediğiniz nafakaları tekrar ödememek adına en iyi çözüm banka üzerinden nafaka ödemesi yapmanız olacaktır.