Boşanma Davasında Son Duruşma

Boşanma Davasında Son Duruşma: Mahkeme Sürecinin Tamamlanması – Boşanma davasının son aşaması olan, son duruşma ile mahkeme süreci tamamlanır. makalemizde, boşanma davasının bu kritik aşamasını özet bir şekilde ele alalım.

Daha önceki yazılarımızda boşanma davasının “Yazılı Yargılama Usulü”ne tabi olduğunu ve yazılı yargılama usülünde yargılamanın beş aşamada gerçekleştiğini belirtmiştik. Bu aşamaları kısaca tekrarlamak gerekirse;

• Birinci Aşama : Dilekçeler Aşaması
• İkinci Aşama : Ön inceleme Aşaması,
• Üçüncü Aşama: Tahkikat Aşaması
• Dördüncü Aşama: Sözlü Yargılama
• Beşinci Aşama : Hüküm Aşamasıdır.

bu yazımızın konusu boşanma davasında son duruşma yani sözlü yargılama aşamasıdır.

Boşanma Davasında Son Duruşma: Sözlü Yargılama Aşaması

Sözlü yargılama aşaması, tahkikat aşamasının sona ermesi üzerine davanın geneli itibariyle taraflara son diyeceklerinin sorulduğu ve akabinde hükmün verildiği aşamadır. Aşağıda ayrıntıları ile anlatacağımız üzere sözlü yargılama aşaması davanın son aşamalarından bir tanesi olup taraflara son diyecekleri sorulmaktadır.

Daha önceki yazılarımızda belirttiğimiz üzere dilekçeler aşamasında taraflar karşılıklı dava ve cevap dilekçeleri ile bu dilekçelere karşı cevaplarını sundukları aşamadır. Dilekçeler aşamasının tamamlanması üzerine tarafların sulhe davet edildiği ve uyuşmazlığın konusunun tespit edildiği ön inceleme aşaması gelir. Ön inceleme aşaması sonrasındaki aşama olan Tahkikat Aşaması: tarafların bildirdiği mahkemece toplanmasını istediği delillerin toplandığı, tanıkların dinlendiği, bilirkişi ve pedagog incelemesinin yapıldığı aşamadır. Yani tahkikat aşamasında artık tüm deliller toplanmış tanıklar dinlenmiş ve bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.

İşte tahkikat aşamasında toplanan delillerin uyuşmazlığın çözümü için yeterli olduğuna kanaat getiren veya tüm delillerin toplanmış olması halinde mahkemece tahkikatın sona erdiğini bildirir ve sözlü yargılama aşamasına geçileceği bildirilir.

Mahkemece sözlü yargılama aşaması için belirlenen bu tarih son duruşma yani sözlü yargılama aşamasıdır.

Son Duruşma (Sözlü Yargılama Aşaması) Tarihi Taraflara Bildirilir Mi?

Sözlü yargılama aşamasının taraflara bildirilmesi zorunludur. Bu bildirim alelade bir bildirim olmayıp sonuçları olan ve sonuçların da taraflara bildirildiği bir bildirim ile gerçekleştirilir.

Eğer her iki taraf tahkikatın sona erdiği duruşmada hazır ise mahkemece taraflara tahkikatın sona erdiği ve sözlü yargılama aşamasına geçildiği hususu bildirilir.

Eğer taraflardan birisi tahkikatın sona erdiği duruşmada hazır değil ise, mahkemece hazır olmayan taraf ya da taraflara sözlü yargılama (son duruşma) tarihini tebligat ile bildirmesi yasal bir zorunluluktur. Bu tebligat yapılmadan sözlü yargılama aşaması duruşması yapılamaz.

Son Duruşmada Neler Olur?

Son duruşma, diğer duruşmalar gibi görülür. Önceden belirlenen duruşma gün ve saatinde taraflar duruşma salonuna alınır. Duruşmaya katılan taraf ve vekillerin kimliği tespit edilir.

Dosyaya sunulmuş dilekçeler okunur ve taraflardan son diyecekleri sorulur.

Davacı genel itibariyle, davasının kabulüne karar verilmesini ve dava dilekçesindeki talepleri doğrultusunda boşanmalarına karar verilmesini talep ettiğini beyan eder.

Davalı da kendi beyanlarını ifade eder ve bu beyanlar duruşma tutanağına geçer.

Son olarak hakim sözlü yargılama aşamasının sona erdiğini belirterek davaya ilişkin hükmünü verir.

Son Duruşmada Hakim Taraflara Ne Sorar?

Son duruşmada hakim tarafların son diyeceklerini soracaktır. Bir anlamda hakim: “davayı bitiriyorum, kararımı vereceğim, eğer söylemek istediğiniz son bir şey var ise söyleyin” demek suretiyle tarafların son beyanlarını dinleyecektir.

Taraflar Son Duruşmaya Gelmezse Ne Olur?

Bu sorunun cevabını davalı ve davacı açısından bir ayırıma tabi tutarak cevaplamakta fayda görmekteyiz.

Davalı Son Duruşmaya Katılmaz İse:

Taraflara sözlü yargılama aşamasına geçildiği bildirimi yapılırken, sözlü yargılama duruşmasına katılmaması halinde yargılamaya yokluğunda devam olunacağı ve yokluğunda karar verileceği ihtaratı (uyarısı) yapılır. Davalı duruşmaya katılmasa da mahkemece yargılama devam olunur, davacının beyanı alınır ve karar verilir.

Davacı Son Duruşmaya Katılmaz İse:

Davacı açısından ise uygulamada farklılıklar ile karşılaşılmaktadır. Yargıtay uygulamasında günümüz itibariyle bu hususta tek bir karar mevcuttur. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi oy çokluğu ile sözlü yargılama aşamasına katılmayan davacının mazeret bildirmemiş olması halinde dosyanın işlemden kaldırılacağı şeklinde karar vermiştir. Yani davacı sözlü yargılama aşamasına katılmaz ve kendisini bir vekil ile temsil etmez ise dosya yenileninceye kadar işlemden kaldırılacaktır.

Son Duruşmada Dilekçe Verilebilir Mi?

Her ne kadar sözlü yargılama aşamasında tarafların beyanlarının sözlü olarak alınması ve tutanağa geçirilmesi genel ilke ise de; tarafların davanın esasına ilişkin beyanlarını yazılı olarak mahkemeye sunması son sözlerinde ise dilekçelerine atıf yaparak beyanda bulunmaları mümkündür.

Yani taraflardan bir tanesi davanın esasına ilişkin yazılı dilekçe sunarak, beyanında da ” dilekçemde de belirttiğim üzere davamın kabulüne karar verilsin” ya da davalı tarafça ” dilekçemde belirttiğim gerekçeler ile davanın reddine karar verilsin” diyerek beyanda bulunması pekala mümkündür.

Sözlü Yargılama Aşamasında Tanık Dinlenilebilir Mi?

Sözlü yargılama aşamasında tanık dinlenilmez, yeni delil ileri sürülemez. Çünkü sözlü yargılama aşamasına geçilirken tahkikatın sona erdiği yani tüm delillerin dinlenildiği ve delil toplama tanık dinleme işlemlerinin tamamlandığı bildirilmiştir.

Zaten dinlenilmesi istenilen tanıklar ön inceleme duruşması sonrasında iki haftalık kesin süre içerisinde tanık listesi halinde sunulması gerekirdi.

Bu nedenle kural olarak sözlü yargılama aşamasında tanık dinlenilmez. Ancak bunun istisnasını hemen aşağıda belirtmekteyiz.

Sözlü Yargılama Aşamasından Geri Dönülebilir Mi?

Kural olarak yargılama aşamalarından dönüş mümkün değildir. Ancak tahkikatın sona erdiği bildirilmesine rağmen toplanması gereken delillerin bir kısmının toplanmadığı, tanıklardan bir ya da bir kaçının dinlenilmemiş olduğu saptanır ise ve uyuşmazlığın çözümü için önemli ise bu takdirde bu delillerin toplanması gerekecek ve sözlü yargılama duruşması yapılamayacaktır.

Sözlü Yargılama Duruşmasının Sonunda Ne Olur?

Sözlü yargılama aşaması sonucunda hakim sözlü yargılama aşamasının sona erdiği bildirilir ve gerekçesi daha yazılacak gerekçeli kararda açıklanmak üzere kararını (hükmünü) verir.