Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Boşanma Davası Nedir?

Boşanma davası mevcut bir evliliğin mahkeme kararı ile sona erdirilmesi için eşlerin açmış olduğu davadır.

Evliliğin tek sona erme sebebi boşanma değildir. Örneğin eşlerden bir tanesinin ölümü halinde de boşanma sona erer.

Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Boşanma davası açabilmek için öncelikle bir boşanma dilekçesi hazırlanmalıdır. Boşanma dilekçesi ekinde kimlik fotokopisinin bulunması yeterli olacaktır.

Boşanma davası Aile Mahkemesinde görülen bir dava türü olduğu için Aile Mahkemesinde açılması gerekir.

Ancak bazı yerlerde Aile Mahkemesi bulunmadığı için Asliye Hukuk Mahkemesine davanın açılması gerekir. Eğer Aile Mahkemesi yok ise  dava dilekçesinde davanın açıldığı mahkeme olarak:

“ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE

(Aile Mahkemesi Sıfatıyla)”

şeklinde belirtilmesi gerekir.

Böylece Asliye Hukuk Mahkemesi , Aile Mahkemesi sıfatıyla davaya bakacak, Aile Hukukuna egemen olan ilkelere göre yargılama yaparak davayı karara bağlayacaktır.

Boşanma Davası Neredeki Mahkemede Açılır?

Boşanma davasının nerede açılacağı hususu, boşanma davasında yetkili mahkeme kavramı ile açıklanır.

Yetkili mahkeme, uyuşmazlığı çözmek için kanunen coğrafik olarak belirlenen mahkemedir.  Yani siz İstanbul’da ikamet ediyorsanız, ” ben davamı denize yakın bir yerde açmak istiyorum” diyerek Antalya’da dava açamazsınız.  Uyuşmazlığın türüne göre davanın hangi yerdeki mahkemede açılacağı hususu usul kanunlarımız ile belirlenmiştir. Buna “yetki kuralları” demekteyiz.

Konumuza gelecek olursak;

Eşlerden birisinin Ankara’da diğerinin Gaziantep’te yaşadığını düşünelim. Böylesi bir durumda hangi Aile Mahkemesinde dava açılmalıdır?

İşte Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda buna ilişkin “Yetki” hükümleri mevcuttur.  Şu halde eşler arasındaki boşanma davasında yetkili Aile Mahkemesi,

• Eşlerden bir tanesinin yerleşim (ikametgah) mahkemesinde açılabilir.
  • Davacının yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir,
  • Davalının yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir,
• Eşlerin en son 6 (altı) ay beraber ikamet ettikleri yerdeki Aile Mahkemesinde açılabilir.

Örnek vermek gerekirse Mesela (A) ve (B) evlendikten sonra Gaziantep ilinde yaşamaya başladılar. Aradan bir yıl geçtikten sonra tartışan (A) ayrılarak Kahramanmaraş iline, (B) de İstanbul’a yerleşti. Bu durumda açılacak boşanma davasında yetkili mahkemeler Gaziantep Aile Mahkemesi, Kahramanmaraş Aile Mahkemesi ve İstanbul Aile Mahkemesi’dir. Bu mahkemelerden herhangi birisine dava açılması mümkündür.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma, Boşanma Hukuku’nda en ekonomik, en hızlı ve en medeni boşanma şeklidir.

Anlaşmalı boşanma ile taraflar bir gün (tek celsede) boşanabilmektedirler. Kusur ispatlamak, tanık dinletmek, delil sunmak zorunda değilsiniz.

Anlaşmalı boşanma için tarafların bir yıllık evli olmaları, aralarında protokol yaparak anlaşmalı boşanma davası dilekçesini Aile Mahkemesine sunmaları gerekir.

Anlaşmalı boşanma davasını dilediğiniz yerde açabilirsiniz. Anlaşmalı boşanmada yetki kuralının bir önemi yoktur. Örneğin eşiniz ile anlaşarak İstanbul’da ikamet etseniz bile Gaziantep’te boşanabilirsiniz.

Anlaşmalı boşanma davasının temel unsuru Boşanma Protokolüdür.

Boşanma protokolünde taraflar boşanma iradelerini, çocukların durumuna ve boşanmanın mali sonuçlarına ilişkin kararlaştırdıkları hükümleri açık ve net bir şekilde hazırlayarak mahkemeye sunarlar.

Mahkemece protokol hükümlerinde kamu düzenine bir aykırılık görülmez ise bu takdirde protokole göre boşanma gerçekleşecektir.

Anlaşmalı boşanmada çekişmeli boşanma davaları gibi uzun yargılama prosedürler ve teknik konular gündeme gelmeyecektir. Örneğin tanık dinlenilmesine, dava dilekçesinin tebliğ edilmesine gerek yoktur. Bilirkişi incelemesi ya da keşif yapılmayacak tek duruşmada boşanma gerçekleşecektir.

Boşanma Davasında Sebep Göstermek Zorunlu Mudur?

Boşanma davalarında taraflar dilekçelerinde boşanmaya neden olayları göstermek zorundadır. Bunun tek istisnası Anlaşmalı Boşanma davasıdır.

Yani davayı açan eş, boşanma dilekçesinde hangi nedene dayandığını belirtmek, bu nedene ilişkin olayları ve ispat araçlarını belirtmek zorundadır.

Üstelik bu boşanma gerekçesi kanunda belirtilen sebeplerden oluşmalıdır. Örneğin “bu aşkın heyecanı kalmadı, elektrik alamıyorum, ben bu kişi ile yaşamaya mecbur muyum?” şeklindeki gerekçeler kesinlikle boşanma sebebi değildir.

Boşanma Sebepleri Nelerdir?

Boşanma sebepleri, kanunen tarafların boşanmalarına karar verilmesi için gerekli ve ispatı zorunlu olan sebeplerdir. Bu sebepler sınırlı sayıda belirtilmiştir. Bu sebepler dışında boşanabilmek mümkün değildir.

Boşanma sebepleri hukukumuzda  “Genel Boşanma Sebepleri” ve “Özel Boşanma Sebepleri” olmak üzere  iki genel ayırıma tabi tutulur.

Özel Boşanma Sebepleri:

Özel Boşanma Sebeplerinin varlığı halinde taraflarca sadece özel boşanma sebebinin ileri sürülmesi ve ispat edilmesi yeterlidir. Örneğin zina özel boşanma sebebidir. Taraflardan bir tanesi eşinin zina ettiğinden bahisle dava açar ve zina yaptığını ispatlar ise başka bir hususu ispatlamak zorunda değildir. Hakim zina olgusu ispatlandığı takdirde tarafların boşanmalarına karar verir.

Özel boşanma sebepleri kanunumuzda, Zina (Aldatma), Pek Kötü ve Onur Kırıcı Hareket, Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme, Terk olarak belirtilmiştir.

Genel Boşanma Sebepleri:

Genel boşanma sebepleri Türk Medeni Kanunu’muzda Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması, Anlaşmalı Boşanma ve Eylemli Ayrılık olarak düzenlenmiştir.

Halk arasında Şiddetli Geçimsizlik Nedeniyle Boşanma olarak da bilinen Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması nedenine dayalı boşanma davalarında; taraflar arasındaki geçimsizlik, evlilik birliğini temelinden sarsar nitelikte, taraflardan birisi açısından artık bu evliliğin çekilmez hale getirir nitelikte olması gerekir.

Hakim her bir olayı değerlendirir ve bu evliliğin temelinden sarsılıp sarsılmadığını takdir eder. Dolayısıyla temelden sarsılma nedenine dayalı boşanma davasında, davacının boşanmaya sebebiyet veren olayları ispatlaması yetmez, aynı zamanda söz konusu olayların evlilik birliğini temelinden sarstığını, kendisi açısından artık bu evliliğin çekilmez hal aldığını ispatlaması gerekir.

Anlaşmalı boşanma davasında kanun koyucu tarafların boşanma protokolü sunmaları karşısında evliliğin birliğinin temelinden sarsıldığını varsayarak genel boşanma sebebi saymıştır.

Eylemli Ayrılık Nedeniyle boşanma davasında, taraflar arasında önceden görülen bir boşanma davası sonucunda davanın reddedilmesi halinde, tarafların davanın reddine rağmen tekrar ortak bir hayat kuramadığı mahkemece tespit edilmesi halinde tarafların boşanmalarına karar verilir. Bunun için boşanma davasının reddi üzerine 3 yıllık zaman geçmesi ve bu süre içerisinde tarafların ortak hayat kuramaması gerekmektedir.  Boşanma davasının reddedilmesi ve kararın kesinleşmesi üzerine üç yıl geçmesine rağmen ortak hayat kurulmamış ise eşlerden bir tanesinin açacağı Eylemli Ayrılık Nedenine Dayalı Boşanma davası sonucunda tarafların boşanmalarına karar verilecektir.

Boşanma Sebebi Gösterilmez İse Ne Olur?

Anlaşmalı boşanma davası dışındaki tüm boşanma türleri Kusura Dayalı Boşanma Davalarıdır.

Yani davacının hem boşanma nedenini belirtmesi, hem de boşanma nedenini ve davalının kusurlu olduğunu ispatlaması gerekir.

Davacı boşanma sebebi gösteremez ise ya da bunu ispatlayamaz ise bu takdirde mahkemece açılan boşanma davasının reddine karar verilecektir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, kimse kendi kusuruna dayanarak bir hak elde edemez. Yani kimse kendi kusuruna dayanarak boşanamaz. Davayı açan eşin tam ya da ağır kusurlu olması halinde mahkemece açılan davanın reddine karar verilecektir.

Örneğin eşim bana hakaret ediyor diyerek dava açan davacının, zina yaptığı yargılama sırasında sabit olursa zina eden kişi ağır kusurlu olduğundan boşanma davasının reddine karar verilecektir.

Boşanma Davası Açma Ücreti Ne Kadar?

Müvekkillerimiz ilk görüşmelerinde, boşanma davası açma ücreti ne kadar? Boşanma Davasının maliyeti ne olur? diye sormaktadır. Aynı soruyu şu an büyük ihtimalle sizde soruyorsunuz.

Boşanma davası açılırken iki türlü gider vardır. Bunlardan ilki: devletin yargı hizmetinden yararlananlar için, davayı açanın peşin olarak ödemekle yükümlü olduğu Yargılama Harcı’dır. Diğeri ise yargılama için kullanılan giderlerdir.

Boşanma davalarında maktu harç dediğimiz sabit bir harç vardır. Bunun anlamı Ne kadar maddi tazminat ya da nafaka istediğinizin bir önemi yoktur. 10 TL. ile 100.000 TL. tazminat istemeniz söz konusu harç miktarını arttırmayacaktır.

Harçlar Kanunu’nda düzenlenen bu boşanma davası başvuru harcı her yıl artar. Söz konusu artış her yıl Aralık ayında yapılır ve Resmi Gazete’de yayımlanır.

Gider Avansı, yargılama sırasında dilekçelerin taraflara tebliğ edilmesi için gereken posta masrafları, tanıklara gönderilen davetiye ücreti, tanıklara tanıklık yaptıkları için ödenen ücret, bilirkişi incelemesi yapılacak ise her bir bilirkişi için ödenecek ücret, pedagog incelemesi yapılacak ise buna ilişkin ücret, keşif yapılacak ise keşif giderleri, ilgili yerlerden istenecek belgeler için ödenecek posta masrafları gibi masraflar için davacının ödemek ile yükümlü olduğu giderlerdir.

2019 yılı için ortalama olarak 700-1000 TL. arasında bir gider karşınıza dava açma gideri olarak çıkmaktadır.

Boşanma Davası Giderlerini Ödemez İsem Ne Olur?

Mahkeme hakimi yargılama giderlerini kendiliğinden gözönünde bulundurmak zorundadır. Yargılama giderinin eksik olması halinde davacıya muhtıra denilen bir yazı ile uyarı gönderir.

Söz konusu muhtıra yazısında ödenmesi gereken yargılama giderini rakamsal olarak belirterek kesin bir süre verilmek suretiyle ödenmesi gerektiği, bu süre içerisinde ödenmemesi halinde davanın açılmamış sayılacağı konusunda davacıyı uyarır.

Davacı kendisine bildirilen süre içerisinde söz konusu eksikliği tamamlamaz ise mahkemece davanın açılmamış sayılmasına dair karar verilecektir.

Boşanma Davası İçin Yapılan Giderleri Kim Ödeyecektir?

Boşanma davası için gerekli harç ve giderleri davayı açan peşin olarak ödeyecektir. Ödenmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasına dair karar verilecektir.

Ancak yargılama sonucunda davacının davasının kabulüne karar verilirse bu durumda, davacının yapmış olduğu giderleri davalıdan alınmasına yönelik mahkemece karar verilecektir.

Hüküm fıkrasında genel olarak “Davacı tarafından yapılan 850,00 TL. yargılama gideridin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,” şeklinde bir hüküm bulunacaktır.

Davanın reddine karar verilmesi halinde yapılan yargılama giderleri davacı üzerinde kalacaktır.

Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Boşanma davalarını Çekişmeli Boşanma Davaları ve Anlaşmalı Boşanma Davaları olmak üzere ikili bir ayırıma tabi tutarız.

Anlaşmalı boşanma davaları tek celsede sonuçlanması mümkün olan Gaziantep İlindeki Uygulama ile kararın yazılıp kesinleşmesi takriben 1 ya da 1,5 ay süre gibi kısa bir sürede sonuçlanan davalardır.

Çekişmeli Boşanma Davalarının sonuçlanma süresi ise daha uzundur. Sürecin uzun olmasında tarafların taleplerinin niteliği ile delillerin toplanmasının karmaşıklığı etkin rol alır.

örneğin çocukları bulunmayan ve talepleri sınırlı bir boşanma davası ile çocukların velayeti, nafaka, tazminat, ziynet eşyası, ev eşyası gibi bir çok talep içeren yine bir çok yerden delillerin getirtilmesi istenilen, tanıkların farklı şehirlerde bulunması nedeniyle talimat yazılması gereken, yine bilirkişiye ya da keşif yapılmasına ihtiyaç duyulan hallerde yargılama süreci uzun sürecektir.

Bugün bir boşanma davası en az 1,5 yıl sürmektedir.

Bu sürenin kısaltılması için Boşanma Avukatınız ile işbirliği içerisinde hareket etmeniz gerekmektedir.

Boşanma Davasına Tarafların Duruşmalara Katılması Zorunlu Mudur?

Bu soru çekişmeli ve anlaşmalı boşanma davaları için ikili bir ayırıma tabi tutularak cevaplandırılmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Davasında:

Taraflar kendi aralarında düzenledikleri protokolü mahkemeye sunmak suretiyle boşanma iradelerini açıklarlar. Ancak mahkemece duruşmada bu kişilerin boşanma iradelerini serbestçe açıklayıp açıklamadıkları hususunu tespit etmesi gerekir. Bu nedenle sadece anlaşmalı boşanma davası ile sınırlı olmak üzere mahkeme tarafların vekilleri ile yetinmez tarafların bizzat kendilerini dinlemek zorundadır.

Bir başka deyişle, boşanma avukatınız olsa bile, anlaşmalı boşanma davasında mahkeme sizi bizzat görecek, boşanmak isteyip istemediğinizi soracaktır.

Çekişmeli Boşanma Davasında:

Zina (Aldatma), Pek Kötü ve Onur Kırıcı Davranış, Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme, Terk, Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması ve Eylemli Ayrılık Nedenlerine dayalı boşanma davalarında tarafların bizzat duruşmalara katılması zorunlu değildir. Kendilerini temsil eden boşanma avukatı aracılığıyla dava ve duruşmalara katılmadan yargılamanın sürdürülerek sona erdirilmesini sağlayabilirler.

Çekişmeli Boşanma Davasında Davacı:

Davacının vekili yok ise duruşmalara bizzat katılmak zorundadır. Aksi takdirde aşağıda açıklayacağımız üzere davasının önce işlemden kaldırılması akabinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilecektir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Davalı:

Kural olarak kimse aleyhine başlatılan bir hukuk davasını takip etmeye zorlanamaz. Eğer davalı duruşmalara katılmaz ise yargılamaya devam olunur. Yargılama sonucu mahkemece verilen karara katlanır.

Bir başka deyişle davalının vekili yok ise; yokluğunda yargılamaya devam olunur. Yokluğunda karar verilir.

 

Boşanma Davasında Davacı Duruşmaya Katılmaz İse Ne Olur?

Boşanma davasının açılması üzerine dava dilekçesinin bir örneği davalıya tebliğ edilir. Davalı süresi içerisinde cevap  dilekçesi verir. Bu dilekçeye karşı davacının cevaba cevap dilekçesi sunabilir. Davalının da cevaba cevap dilekçesine karşı ikinci cevap dilekçesi sunma hakkı vardır.

Hukuk Yargılamasında buna dilekçeler teatisi aşaması denilmektedir.

Dilekçeler teatisi aşaması sona erdikten sonra taraflara duruşma günü davetiye ile bildirilir.

Davacı kendisine davetiye ile duruşma günü tebliğ edilmesine rağmen ya da kendisine duruşmada yeni bir duruşma tarihi belirtilmesine rağmen duruşmaya katılmaz ise öncelikle dava dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verilir.

Üç ay süre içerisinde dosyanın yeniden işleme konulması için dilekçe verilmemesi halinde üç ayın sona ermesi üzerine Davanın Açılmamış Sayılmasına dair karar verilecektir.

Bu nedenle kendisini vekil ile temsil etmeyen davacının duruşmaya katılmamasının çok ağır yaptırımını olduğunu belirtmekte fayda var.

Sonuç olarak boşanma davasında vekili olmayan davalı duruşmalara katılmaz ise yargılamaya devam olunur, vekili olmayan davacı duruşmalara katılmaz ise önce işlemden kaldırılır akabinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.

Dava Dilekçesine Karşı Cevap Verme Süresi :

Aleyhinize boşanma davası açıldığı zaman mahkemece tarafınıza boşanma dava dilekçesinin bir örneği gönderilecektir.

Gelen tebligat parçasında da belirtileceği üzere söz konusu dava dilekçesine karşı cevap verme süreniz iki haftalık kesin süredir.

İki haftalık süre kesin süredir. Bunun anlamı, dava dilekçesi tebliğ edilmesi üzerine iki haftalık kesin süre içerisinde cevap dilekçesini sunmazsanız. Bir daha davaya cevap veremezsiniz.

Dava Dilekçesine Cevap Vermezsem Ne Olur?

Davaya cevap dilekçesi sunmayan kişi davayı inkar etmiş sayılır. Ancak sadece bu yönü iyi.

Davaya cevap vermeyen kişi bir daha davaya cevap veremez.

Delil ileri süremez. Yeni vakıa veya olay bildiremez. Tanık dinletemez. Yani tüm savunma argümanlarınız işlevsiz hale gelir.

Bu nedenle dava dilekçesi tebliğ edilmesi üzerine mutlaka ama mutlaka iki haftalık kesin süre içerisinde boşanma avukatına müracaat ederek cevap dilekçenizi mahkemeye sunun.

Boşanma Davasında İlk Duruşma Ne Zaman Olur?

Yargılama aşamaları 5 bölümden oluşur.

1. Dilekçeler teatisi aşaması,
2. Ön İnceleme Aşaması,
3. Tahkikat Aşaması,
4. Sözlü Yargılama Aşaması
5. Karar Aşaması

Dilekçeler teatisi aşamasında dava dilekçesi tebliğ edilir. İki hafta süre içerisinde davalının cevap dilekçesi sunması gerekir.

Eğer Davalı cevap dilekçesini sunar ise size tebliğ edilmesi üzerine bu cevap dilekçesine karşı cevaplarınızı ileri sürmelisiniz. Yine burada süre iki haftalık ve kesindir.

Sizin cevaba cevap dilekçeniz üzerine iki haftalık kesin süre içerisinde davalı ikinci cevap dilekçesi sunacaktır.

İşte davalının ikinci cevap dilekçesi sunması üzerine ya da cevap dilekçesi sunmaması halinde dilekçeler teatisi aşaması sona erer ve Ön inceleme aşaması başlar.

Mahkemece taraflara ön inceleme duruşma tarihi bildirilir.

Sonuç olarak: Dilekçeler teatisi aşaması tamamlanmadan duruşma tarihi verilemez.